Bệnh héo vàng lá chuối doạ dọa Việt Nam

Chuyên gia Viện Nghiên cứu Rau quả kiểm tra 1 vườn chuối tiêu bị nhiễm bệnh héo vàng tại quận Lâm Thao (Phú Thọ) hồi cuối năm 2019. Ảnh: FAVRI.

Đây là bệnh đã phá hủy nguy hiểm phát hành chuối trên thế giới. thành thử, việc nghiên cứu, phát hành giống chuối kháng bệnh, đi đôi mang đảm bảo nguồn giống tinh khiết bệnh là biện pháp hiệu quả và thúc bách nhất cần sớm bắt tay triển khai nhằm đảm bảo cho mặt hàng cây ăn quả đang sở hữu toàn bộ dư địa phát triển này của nước ta.

giải pháp tình thế: Luân canh chuối tây - chuôi tiêu

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả (FAVRI, thuộc Viện khoa học Nông nghiệp Việt Nam): Việt Nam được xem là trọng tâm nguồn gene cây chuối, có sự xuất hiện của đủ cả đại diện 8 lực lượng giống chuối trồng ăn được.

bên cạnh phục vụ nội tiêu, chuối còn mang địa điểm đặc biệt trong xuất khẩu và đã hiện ra vùng hàng hóa tại các thức giấc ĐBSH, Trung du miền núi phía Bắc, các thức giấc Tây nguyên, Đông Nam bộ, ĐBSCL... tuy vậy, phát hành chuối ở nước ta đang chạm mặt thách thức béo có bệnh héo vàng (còn gọi là bệnh héo rũ Panama hay bệnh Panama).

Trước đây, những nghiên cứu tại những thức giấc trồng chuối trọng điểm ở phía Bắc như Hà Nội, Hưng im, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thừa Thiên Huế... cộng như phổ biến thức giấc phía Nam đã xác định nấm gây bệnh vàng lá trên chuối ở nước ta thuộc chủng một, chung gây hại trên cây chuối tây trên cả nước, chưa phát hiện ra bệnh vàng lá trên chuối tiêu.

ngoại giả trong những năm gần đây, dù rằng chưa mang kết quả khảo sát cụ thể nhưng qua dò hỏi của Viện Nghiên cứu Rau quả, cho thấy bệnh héo vàng đang lan tràn ở nhiều vùng phát triển chuối tiêu. Bệnh héo vàng trên chuối tiêu ở Việt Nam được xác định là vì nấm Fusarium oxysporum f. sp. Cubense chủng 4 nhiệt đới (TR4). Thực trạng này cần nhiều biện pháp cấp bách để phát hành chuối vững bền ở nước ta.

thành thử, trong phạm vi đề tài nghiên cứu tuyển chọn giống và hoàn thiện quy trình kỹ thuật thâm canh 1 số cây ăn quả chủ lực tại phía Bắc thời đoạn 2017 - 2021 (trong đấy với cây chuối), thời kì qua, Viện Nghiên cứu Rau quả đã triển khai xây dựng những mô phỏng thí điểm gói kỹ thuật thâm canh tổng hợp trên cây chuối tại một số thức giấc miền núi phía Bắc, trong ấy khác biệt là hoạt động nghiên cứu giải pháp công nghệ phòng trừ bệnh héo vàng hại chuối (Fusarium Oxysporum), khác biệt là việc gây hại trên chuối tiêu.

Theo đấy, những nghiên cứu thế hệ nhất của Viện Nghiên cứu Rau quả cho thấy: Nấm Foc chủng một chỉ hại trên chuối tây, vì vậy những nơi chỉ bị bệnh héo vàng trên chuối tây hoàn toàn sở hữu thể thay thể bằng chuối tiêu.

Bên cạnh đó đó, nấm Foc chủng 4 lại hại rất dữ dội trên cây chuối tiêu, nhưng biểu lộ mờ nhạt trên chuối tây. vì thế trên đất trồng chuối tiêu bị héo vàng nặng, chuối tây vẫn mang thể đạt hiệu quả chỉ cần khoảng đầu.

Đây là cơ sở công nghệ để giảng giải hiện tượng biến đổi từ chuối tiêu bị héo vàng sang trồng chuối tây vẫn cho hiệu quả vài vụ ở 1 số địa phương. song song, cũng cho thấy việc quản lý bệnh héo vàng có thể ứng dụng giải pháp luân canh giữa nhóm chuối tiêu và chuối tây.

cụ thể, vùng nào bệnh héo vàng chỉ hiện ra trên chuối tây thì có thể luân canh có chuối tiêu. Trong vụ đầu, chuối tây vẫn có thể đạt hiệu quả trên đất chuối tiêu bị bệnh héo vàng.

 

các nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Rau quả thời gian qua cho thấy, các biện pháp xử lý đất, sử dụng chế phẩm sinh học và một số thuốc hóa học đều sở hữu tài năng hạn chế bệnh héo vàng.

một số biện pháp xử lý có hiệu quả phòng bệnh héo vàng với hiệu quả cao như: Đốt trấu hun đất ở vị trí gốc chuối bị bệnh và xử lý ngập nước 3 tháng; xử lý dung dịch nấm Trichoderma và dung dịch tỏi nghiền với tính năng hạn chế bệnh héo vàng, trong đó xử lý dung dịch Trichoderma cho hiệu quả cao hơn.

Bên cạnh đó, một số thuốc khác với tài năng tránh bệnh héo vàng gây hại trên chuối là Benzimidazole (Benomyl), Hosavil (Hexaconazole)...

Cần sớm nghiên cứu giống chuối kháng bệnh

những năm mới đây, bệnh héo vàng bởi nấm Fusarium oxysporum càng ngày càng phát sinh và gây hại nặng nại tại nhiều tổ quốc, vùng cương vực sản xuất chuối phệ như Australia, Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Đài Loan... và hiện đang mang nguy cơ lây lan rộng ra nhiều quốc gia Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, may mắn là hiện giờ bệnh chưa phát sinh trên diện rộng và chưa gây hại nặng, nhưng thế hệ chỉ xảy ra rải rác. mặc dù vậy vừa qua tại phía Nam, bệnh cũng đã phát sinh gây hại cục bộ trên chuối tiêu già tại một số địa phương ở vùng Đông Nam bộ.



Cần sớm nghiên cứu giống chuối với khả năng kháng bệnh héo vàng lá, tinh khiết bệnh để chủ động nguồn giống trong nước. Ảnh: TL.

luận bàn mang NNVN, PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam cho rằng, giả dụ không sở hữu biện pháp để chủ động phòng chống căn bệnh gian nguy này, sở hữu thể ảnh hưởng, thiệt hại rất béo đến sản xuất chuối tại nước ta.

khác biệt, đây là cây ăn quả mà Việt Nam với phổ quát lợi thế, đang sản xuất mạnh và hấp dẫn nhiều đơn vị chế biến cũng như xuất khẩu, với về giá trị kinh tế cao...

tới bây giờ, việc sử dụng thuốc hóa học và biện pháp sinh vật học vẫn chưa đem đến chức năng thực thụ đối sở hữu bệnh héo vàng lá.

thành ra, biện pháp đưa vào tạo ra các giống chuối nuôi cấy mô tinh khiết bệnh, khác biệt là nghiên cứu các giống chuối mang khả năng kháng bệnh héo vàng lá vẫn là hướng bền vững, hiệu quả nhất.

có hệ thống các viện nghiên cứu mang trình độ cao, cũng như phục vụ cho lĩnh vực phát hành, xuất khẩu, chế biến chuối, hiện Đài Loan cũng đã nghiên cứu và đưa ra sản xuất thành công một số giống chuối có kĩ năng chống chịu (mức độ tương đối) sở hữu bệnh héo vàng lá.

ngoài ra, họ chỉ cung cấp cho Việt Nam những giống chuối mang kĩ năng chống chịu kém hơn, các giống chống chịu tốt thuộc về bản quyền riêng của họ.

bây giờ, như được biết thì ngay cả tập đoàn tạo ra và xuất khẩu chuối to như Dole vẫn đang phải phụ thuộc vào nguồn giống chuối chống chịu mang bệnh héo vàng lá của Đài Loan. Chính bởi thế thời kì đến, Bộ NN-PTNT cần sớm giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp công nghệ trong việc nghiên cứu các giống chuối có khả năng kháng được bệnh héo vàng lá nhằm chủ động nguồn giống sạch sẽ bệnh, tạo ra mặt hàng chuối theo hướng hàng hóa to, gắn có chế biến, xuất khẩu một bí quyết bền vững, giá trị gia tăng...

 

 

Trước mắt, để ngừa nguy cơ lây lan bệnh héo vàng lá, chúng tôi khuyến cáo dân cày, các HTX, đơn vị trồng chuối cần triệt để tuân thủ một số lưu ý: 1 là phải phát hành bằng nguồn giống đảm bảo sạch sẽ bệnh; hai là thực hiện nghiêm biện pháp phòng bệnh như thực hành tiệt trùng đối mang người khi ra vào nông trại chuối; hạn chế các hoạt động thăm vườn chuối...

lúc đã phát hiện vườn chuối bị nhiễm bệnh, phải với biện pháp rào vườn, ko để người ra vào vườn chuối bị bệnh nhằm hạn chế nguy cơ lây lan bệnh đi nơi khác, sau đó tiến hành những giải pháp xử lí theo chỉ dẫn của cơ quan kiểm soát an ninh thực vật, cơ quan kỹ thuật với tính năng, uy tín.
(PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam)